Դարերի ընթացքում հայկական բազմաթիվ ձեռագրեր ոչնչացվել են մեր պատմության տարբեր փուլերում։ Իսկ այն ձեռագրերից շատերը, որոնք պահպանվել են այդ ավերումներից, հատկապես Հայաստանի սահմաններից դուրս գտնվողները, հաճախ չեն պահպանվում և չեն մշակվում ժամանակակից տեխնոլոգիական չափանիշներին համապատասխան։

Ավելի կարևոր է այն հանգամանքը, որ այդ ձեռագրերի միայն փոքր մասն է ուսումնասիրվել, իսկ դրանցից էլ ավելի փոքր մասն է հրատարակվել հայերեն լեզվով։ Արդյունքում այդ ձեռագրերից քչերն են հայտնի թե՛ հայ, թե՛ օտարազգի գիտնականներին և լայն հասարակությանը։ Սա հատկապես վերաբերում է Աստվածաշնչի հայկական մեկնաբանություններին, աստվածաշնչյան մեկնությանը, հայկական հոգևորությանը և միստիկային վերաբերող ձեռագրերին։

Այս իրավիճակից մտահոգված՝ GAÏDZ հիմնադրամի տնօրենների խորհրդի անդամները 2022 թվականի հոկտեմբերի 13-ին, հինգշաբթի օրը, պարոն Ռիչարդ Դաբագյանի նախագահությամբ կայացած հերթական նիստում կենտրոնացան հայկական ձեռագրերի ուսումնասիրման արդյունավետությունը բարձրացնելու տարբեր ուղիների վրա։

Նրանք լսեցին խորհրդի անդամ Արմեն Մեյերի (JD) ներկայացրած զեկույցը՝ նվիրված Օպտիկական նշանների ճանաչման (OCR) տեխնոլոգիայի վերջին զարգացումներին, որը հնարավորություն է տալիս ձեռագիր կամ տպագիր տեքստ պարունակող պատկերները փոխակերպել մեքենայորեն ընթեռնելի ձևաչափի։ Պարոն Մեյերի առաջարկի հիման վրա խորհուրդը միաձայն որոշեց համագործակցել առաջատար OCR հետազոտական ընկերությունների հետ՝ մշակելու ծրագրային ապահովում, որը կկարողանա ճանաչել հայկական այբուբենի տառերը ձեռագիր տեքստերում՝ պահպանված ձեռագրերի վրա։

Այս նախաձեռնությունը զգալիորեն կկրճատի ձեռագրերում հայերեն տեքստի ընթերցման և էլեկտրոնային մուտքագրման համար անհրաժեշտ ժամանակը։ Դրա արդյունքում գիտնականներն ու հանրությունը կկարողանան ավելի հեշտությամբ ծանոթանալ այդ ձեռագրերի բովանդակությանը և իրականացնել հետազոտություններ դրանց հետ առնչվող թեմաների շուրջ։

Օգտագործելով ժամանակակից առցանց տեխնոլոգիաները՝ GAÏDZ հիմնադրամը նպատակ ունի հայկական ձեռագրերում ամփոփված գանձերը դարձնել հեշտությամբ հասանելի բոլոր հետաքրքրված ընթերցողների համար։